د. ڕێواز فایق: "ده‌بێت نوخبه‌ی سیاسی له عێراق بڕوا به‌خۆی بێنێت كه ئه‌و وڵاته له سیسته‌مێكی مه‌ركه‌زییه‌وه بووه به ده‌وڵه‌تێكی فیدڕاڵی"
له كۆڕبه‌ندی ئاشتی و ئاسایشی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست لە زانکۆى ئه‌مریكی-كوردستان له دهۆك كه ئه‌مڕۆ سێشه‌ممه ٢٠٢١/١١/١٦، به ئاماده‌بوونی سه‌رۆككۆماری عێراق و سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان و سه‌رۆكی په‌رله‌مانی كوردستان و سه‌رۆكی حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستان و ژماره‌یه‌ك له سه‌ركرده دیاره‌كانی هه‌رێمی كوردستان و عێراق و جێگرى سه‌رۆكی په‌رله‌مان و سكرتێری په‌رله‌مان و ژماره‌یه‌ك له ئه‌ندامانى په‌رله‌مان و شاره‌زایانی ئه‌كادیمی به‌ڕێوه‌چوو، د. ڕێواز فایق، سه‌رۆكی په‌رله‌مانی كوردستان، به‌شداریى له‌پانێلێكدا كرد و تێیدا تیشكی خسته‌سه‌ر دۆخی عێراق و هه‌ڵبژاردنه‌كان و ڕِاشیگه‌یاند: "عێراق پێویستیی به سه‌قامگیری هه‌یه له ڕووی پاراستنی سه‌روه‌ریی سنووره‌كان، هه‌مه‌چه‌شنكردنی سه‌رچاوه‌كانی داهات، قبووڵكردنی ئه‌وه‌ی سیسته‌می عێراق بووه‌ته فیدڕاڵی".
گووتیشی: "به‌شێوه‌كی گشتی كاتی هه‌ڵبژاردن هه‌موو لایه‌نه سیاسییه‌كان ڕوئیا و بڕوای خۆیان هه‌یه بۆ خستنه‌ڕووی بیروڕاكان ڕێچكه‌یه‌كی دیاریكراوی هه‌یه و له كاتی هه‌ڵبژاردندا پایه‌ندی ده‌بێت، ئه‌و جیاوازییه هه‌ر هێزێكی سیاسی هه‌یه‌تی، ده‌یخاته به‌رده‌م ده‌نگده‌ر، خۆی ئازاده به چ شێوه‌یه‌ك ده‌یخاته ڕوو، به‌ڵام دوای هه‌ڵبژاردن هه‌لومه‌رجێكی دیكه دێته پێش كه هه‌لومه‌رجی كاركردنی پێكه‌وه‌ییه".
سه‌رۆكی په‌رله‌مان ڕاشیگه‌یاند: "ئه‌مه به‌و مانایه نییه، كه هێزه سیاسییه‌كان جیاوازییه‌كانیان به ته‌واوه‌تی سڕاوه‌ته‌وه، به‌ڵكو جیاوازییه‌كانیان ده‌مێنێت، به‌ڵام بابه‌تی گرنگتر به‌رژه‌وه‌ندیی باڵا دروست ده‌بێت، ئه‌و به‌رژه‌وه‌ندییه باڵایه واده‌كات ئه‌و گرژییه‌ی له كاتی هه‌ڵبژاردندا دروست ده‌بێت ئارام ببێته‌وه، نوخبه‌ی سیاسی ئه‌وه‌نده ئه‌و عه‌قڵیانییه‌تییه‌ی تێدایه كه ناكرێت ئه‌و گرژییه‌ی له كاتی هه‌ڵبژاردن هه‌یه بۆ دوای هه‌ڵبژاردن بیگوازێته‌وه، بۆیه پڕۆسه‌ی سیاسی پێویستیى به ئارامیی زیاتر و عه‌قڵیانییه‌تی زیاتر هه‌یه".
ئاماژه‌ی به‌وه‌ش كرد، له‌م كۆڕبه‌نده‌دا پێم باشه ته‌نیا باسی سێ ره‌گه‌زی سه‌قامگیری له عێراق بكه‌م، له‌و ڕوانگه‌یه‌ی عێراق ده‌توانێت ببێته هه‌وێنی سه‌قامگیری له ته‌واوی ناوچه‌كه‌دا و گووتی: "نوخبه‌ی سیاسی و سه‌ركردایه‌تیی سیاسیی كوردستان له ساڵی ٢٠٠٣ به ده‌ستپێشخه‌ریی خۆیان و ئیراده‌ی خۆیان به‌شداربوون له بنیادنانه‌وه‌ی عێراقێكی نوێ، وه‌رگرتنی ئه‌م ئیراده‌یه له ڕووی جه‌ماروه‌رییه‌وه بوو، كه گه‌لی كوردستان ده‌نگی له‌سه‌ر ده‌ستوور دا، واتا گه‌لی ئێمه ئاره‌زوومه‌ندانه قبووڵی كردووه جارێكی دیكه له‌گه‌ڵ عێراقێكی نوێ مامه‌ڵه بكات و ئه‌م ده‌ستپێشخه‌رییه ئاره‌زوومه‌ندانه له‌ناو دیباجه‌ی ده‌ستووری عێراقه‌وه جێگیر كراوه، هه‌موومان پێداگری له‌سه‌ر ئه‌وه ده‌كه‌ین ده‌ستووره‌كه وه‌كو خۆی جێبه‌جێ بكرێت، به‌ڵام ڕاستییه‌ك هه‌یه، ئه‌ویش كه ده‌بێت ئێمه شتێكی دیكه له خۆماندا بگۆڕین، واتا ده‌بێت نوخبه‌ی سیاسی له عێراق و ئه‌و نوخبه‌یه‌ی له عێراق حكووم ده‌كات، بڕوا به‌خۆی بێنێت كه ئه‌و وڵاته له سیسته‌مێكی مه‌ركه‌زییه‌وه گۆڕانكاریی به‌سه‌ردا هاتووه، كه بووه به ده‌وڵه‌تێكی فیدراڵی، پێویسته ئه‌م گۆڕانكارییه ڕه‌نگدانه‌وه‌ی له هه‌موو جومگه‌كاندا هه‌بێت".
د. رێواز فایق، روونیكرده‌وه بۆ ئه‌وه دوو نموونه ده‌هێنمه‌وه، كه له خولی پێشووی ئه‌نجوومه‌نی نوێنه‌رانی عێراق، یاسای هه‌ڵبژاردنی پارێزگاكان ده‌رچووێندرا كه پێشێلكاریی ده‌ستوور بوو، ئێمه‌ش له په‌رله‌مانی كوردستان تانه‌مان لێیدا، یاسای به‌ڕێوه‌بردنی ده‌وڵه‌تیش له ئه‌نجوومه‌نی نوێنه‌ران ده‌رچووێندرا، به‌هۆی په‌ككه‌وتنی دادگای فیدراڵییه‌وه نه‌مانتوانی كاری له‌سه‌ر بكه‌ین.
روونیشكرده‌وه ئێمه عێراقێكی به‌هێزمان ده‌وێت له ڕووی سیاسییه‌وه، له ڕووی ئابوورییه‌وه، عێراقێك بتوانێت له ڕووی سیاسییه‌وه سه‌روه‌ریی سنووره‌كانی خۆی بپارێزێت.
سه‌رۆكی په‌رله‌مان راشیگه‌یاند: "ڕه‌گه‌زێكی دیكه بۆ سه‌قامگیری، گرنگه نوخبه‌ی سیاسیی لایه‌نه براوه‌كانی هه‌ڵبژادن، ئه‌وانه‌شی نه‌یانبردووه‌ته‌وه، پێویسته له ڕووی دیموكراتییه‌وه قبووڵی ئه‌نجامی هه‌ڵبژاردن بكه‌ن، له‌به‌رئه‌وه‌ی ده‌وڵه‌ت له‌سه‌ر ئه‌نجامی هه‌ڵبژاردن خۆی بنیات ده‌كاته‌وه".
ئاماژه‌ی به‌وه‌ش كرد، هه‌موومان ده‌بێت ئه‌و بزانین به‌شدارینه‌كردنی به‌شێكی خه‌ڵك له هه‌ڵبژاردن شتێكی ئاسایی نییه به‌سه‌رماندا تێپه‌ڕێت، به‌شدارینه‌كردنی كه‌سێكی عێراقی له هه‌رێمی كوردستان بێت یان له به‌سره، وه‌كو به‌شداریكردنی كه‌سێك نییه له وڵاتێكی دیموكراسی، كه ده‌سته‌به‌ری ژیانی خۆی كردووه، سه‌قامگیرییه‌كی ته‌ندروستیی هه‌یه، له ڕووی په‌روه‌رده و ئابووری و سیاسیشه‌وه سه‌قامگیریی هه‌یه، ئه‌وان پێیانوایه ئه‌و گۆڕانكارییه‌ی هه‌ڵبژاردن ده‌یكات، ڕۆڵێكی كه‌من و كاریگه‌ریی له‌سه‌ر ژیانی نابێت.
باسی له‌وه‌ش كرد كه بایكۆت له هه‌رێمی كوردستان، بایكۆت له عێراق به شێوه‌یه‌كی گشتی ده‌بێت جێگه‌ی دیراسه بێت، دروستكردنی زۆرینه یان حكوومه‌تێكی ته‌وافوقی، ته‌نیا به‌س نییه، ئه‌گه‌ر ئامانجی سه‌ره‌كیی ئه‌و حكوومه‌ته بریتی نه‌بێت له جۆرێك ئاشتبوونه‌وه و دروستكردنه‌وه‌ی متمانه، چونكه پرۆسه‌ی سیاسی به به‌شداریكردنی هه‌مووان جوان ده‌بێت.
گوتیشی: "ڕه‌گه‌زی سێیه‌می سه‌قامگیری بابه‌تی ئابوورییه، حكوومه‌تی داهاتوو و كابینه‌ی نوێ و ئه‌نجوومه‌نی نوێنه‌ران ئامانجی سه‌ره‌كیی ده‌بێت ئه‌وه بێت، عێراق له ده‌وڵه‌تێكه‌وه كه ته‌نیا پشت به نه‌وت ده‌به‌ستێت، بگۆڕێت بۆ ئابوورییه‌ك كه سه‌رچاوه‌ی داهاتی زۆربن".
جه‌ختی له‌وه‌ش كرده‌وه كه پێویسته ئابووریی عێراق پشت به سێكته‌ره‌كانی دیكه‌ی ئابووری ببه‌ستێت، له‌به‌رئه‌وه‌ی ئێستا ئابووریی عێراق بارمته‌ی هه‌ندێك هه‌لومه‌رجه، كه ئه‌ویش بازاڕی نه‌وته، كه خۆی دروستی نه‌كردووه.
گووتیشی: "ئابووریی ئه‌و وڵاته بارمته‌ی فرۆشتنی نه‌وته، چونكه به‌رده‌وام كاریگه‌ریی نرخ و بڕِی وه‌به‌رهێنان و ئه‌و ڕێكخراوانه‌ی له عێراق كار ده‌كه‌ن، ده‌بێت هه‌موو ئه‌وانه ببێته‌هۆی گۆڕانكاری، ناكرێت له ماوه‌ی ١٦ ساڵدا له‌سه‌ر هه‌مان ئالییه‌ت بڕۆین، پێویسته بیر له هه‌ڵبژارده‌ی دیكه‌ش بكه‌ینه‌وه، بۆئه‌وه‌ی سه‌قامگیری دروست ببێت".
